Do Elbląga przybyło już ponad 600 uchodźców z Ukrainy. Znaleźli schronienie w parafiach, prywatnych mieszkaniach elblążan, lokalach udostępnionych przez organizacje pozarządowe. Weszła już w życie ustawa regulująca kwestie pomocy obywatelom Ukrainy, którzy przekroczyli polską granicę od 24 lutego, a także pomocy mieszkańcom, którzy udzielili im schronienia. Jak w praktyce będzie wyglądać realizacja tych przepisów w Elblągu?
Specustawa z 12 marca uznaje za legalny pobyt obywateli ukraińskich oraz ich małżonków nieposiadających ukraińskiego obywatelstwa w Polsce przez 18 miesięcy liczonych od 24 lutego 2022 r., jeśli osoby te wjechały legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, bezpośrednio przez ukraińsko-polską granicę w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. i deklarują zamiar pozostania na terytorium Polski.
Nadawanie numerów PESEL
Obywatelowi Ukrainy, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się za legalny na podstawie wniosku złożonego w dowolnym organie wykonawczym gminy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, nadaje się numer PESEL.
Wniosek składa się osobiście w Urzędzie Miejskim w Elblągu przy ul. Łączności 1 na piśmie, utrwalonym w postaci papierowej, opatrzonym własnoręcznym czytelnym podpisem, wypełnionym przez wnioskodawcę, albo przez pracownika tego urzędu na podstawie danych podanych przez wnioskodawcę.
- przyjmowanie wniosków realizowane będzie na 3 stanowiskach w Departamencie Spraw Obywatelskich- Referat Ewidencji Ludności i Dowodów Osobistych
- na kolejne 3 stanowiska został już zamówiony sprzęt (Ministerstwo Cyfryzacji)
i czekamy na dostawę; pracownicy posiadają odpowiednie uprawnienia dostępowe do systemu PESEL
- przy składaniu wniosków przez uchodźców będzie obecny tłumacz języka ukraińskiego
- dwujęzyczne informacje o miejscu składania wniosków oraz wzór ich wypełniania zostały wywieszone w pomieszczeniach Urzędu Miejskiego
Świadczenia dla uchodźców
Zgodnie z zapisami specustawy obywatelowi Ukrainy, który przekroczył granicę od dnia 24.02.2022 r. i został wpisany do rejestru PESEL przysługują następujące świadczenia:
Departament Świadczeń Rodzinnych, ul. Jaśminowa 11
- ustalenie prawa i wypłata świadczeń rodzinnych tj. zasiłek rodzinny, świadczenia opiekuńcze tj. zasiłek pielęgnacyjny, specjalny zasiłek opiekuńczy, świadczenie pielęgnacyjne, a także jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka oraz świadczenie rodzicielskie
- ustalając prawo do świadczeń rodzinnych uzależnionych od kryterium dochodowego, przy ustalaniu dochodu rodziny w przeliczeniu na osobę nie uwzględnia się członka rodziny, który, zgodnie z oświadczeniem osoby ubiegającej się o te świadczenia, nie przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
- świadczenia rodzinne będą przyznawane na wniosek Obywatelowi Ukrainy przebywającemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny, począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek
Elbląskie Centrum Usług Społecznych, ul. Winna 9
- jednorazowe świadczenie pieniężne w wysokości 300 zł na osobę, przeznaczone na utrzymanie, w szczególności na pokrycie wydatków na żywność, odzież, obuwie, środki higieny osobistej oraz opłaty mieszkaniowe.
- pomoc żywnościową w ramach Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym, pod warunkiem spełniania kryteriów kwalifikowania do pomocy żywnościowej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Żywnościowa 2014–2020. Elbląskie Centrum Usług Społecznych weryfikuje spełnienie kryteriów przez osoby ubiegające się o pomoc żywnościową oraz wydaje skierowanie do Banku Żywności przy ul. Stefczyka 7/8.
- Fakultatywnie może być przyznane świadczenie pieniężne i niepieniężne z zakresu ustawy o pomocy społecznej. Przyznanie pomocy następuje na wniosek strony, która składa oświadczenie o sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej bez konieczności przeprowadzania rodzinnego wywiadu środowiskowego. Przesłanką do przeprowadzenia wywiadu są wątpliwości powstałe co do treści złożonego oświadczenia.
Świadczenia dla osób pomagających
Departament Świadczeń Rodzinnych, ul. Jaśminowa 11
Każdemu podmiotowi, w szczególności osobie fizycznej prowadzącej gospodarstwo domowe, który zapewni zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy, może być przyznane na jego wniosek, świadczenie pieniężne z tego tytułu nie dłużej niż za okres 60 dni. Okres wypłaty świadczenia może być przedłużony w szczególnie uzasadnionych przypadkach. Zadania gminy w tym zakresie, są zadaniami z zakresu administracji rządowej zleconymi gminie, a środki przeznaczone na ich realizację zapewnia wojewoda.
Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, maksymalną wysokość świadczenia pieniężnego oraz warunki jego przyznawania i przedłużania jego wypłaty, uwzględniając liczbę obywateli Ukrainy napływających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, sytuację ludności cywilnej
i perspektywy zakończenia działań wojennych na terytorium Ukrainy oraz względy humanitarne, a także biorąc pod uwagę aktualną sytuację budżetu państwa i stan finansów publicznych.
Opieka medyczna
Obywatelom Ukrainy, którzy przybyli do Polski w związku z agresją Rosji, przysługuje prawo do świadczeń medycznych, refundacji leków i zaopatrzenia w wyroby medyczne, na analogicznych zasadach, jakie przysługują ubezpieczonym.
Przysługują także świadczenia w zakresie zapobiegania i leczenia chorób zakaźnych, czyli szczepienia przeciwko COVID-19, testy w kierunku koronawirusa oraz leczenie związane z COVID-19, a dzieciom przysługują również szczepienia ochronne
w ramach kalendarza szczepień ochronnych. Wszystkie te świadczenia są udzielane uprawnionym bezpłatnie. Finansuje je budżet państwa za pośrednictwem Narodowego Funduszu.
W Elblągu dysponujemy również bazą lekarzy i pielęgniarek (także mówiącym w jęz. ukraińskim), którzy w ramach wolontariatu zaoferowali swoją pomoc. Kontakt ze wskazanym personelem medycznym przez całodobową miejską infolinię pod numerem telefonu 55 221 21 20.
Pomoc psychologiczna
Miasto dysponuje bazą psychologów, którzy wolontarystycznie mogą udzielać wparcia psychologicznego osobom tego potrzebującym. Zgłoszeń w tym zakresie można dokonywać za pośrednictwem całodobowej miejskiej infolinii pod numerem telefonu 55 221 21 20.
Edukacja dla dzieci uchodźców
1. Wszystkie elbląskie szkoły publiczne przygotowane są na przyjęcie dzieci uchodźców.
2. Elbląskie przedszkola dysponują miejscami po uwzględnieniu zapisów z Ustawy/ możliwość zwiększenia liczebności grup z 25 do 28 dzieci/. Przyjmowane są zgłoszenia dzieci do przedszkoli.
3. Przed wprowadzeniem do edukacji szkolnej wprowadzono etap integrujący- dzieci uchodźców mogą korzystać z udziału w zajęciach świetlicowych, które odbywają się w godzinach od 8.00 do 16.00. Celem jest integracja, przebywanie w otoczeniu językowym i rówieśniczym oraz stopniowe wdrażanie do nowych warunków.
4. W zakresie edukacji Miasto Elbląg jest przygotowane na obydwa rozwiązania przewidziane w ustawie.
I rozwiązanie to edukacja włączająca -uczniowie przypisywani są do poszczególnych klas i szkół zgodnie z rocznikiem z uwzględnieniem rejonu zamieszkania-podobnie jak uczniowie polscy- z przydzieleniem dodatkowych lekcji z nauczania języka polskiego jako języka obcego.
II rozwiązanie to organizacja oddziałów przygotowawczych dla poziomów klas I-III, IV-VI, VII-VIII.
Obecnie mamy 66 zgłoszeń uczniów do szkół, w tym 4 uczniów do szkół ponadpodstawowych. Z podjęciem decyzji czekamy na konferencję Warmińsko- Mazurskiego Kuratora Oświaty.
Inne działania, które zostały już podjęte
1. W porozumieniu z Akademią Nauk Stosowanych w Elblągu uruchomiono studia podyplomowe dla elbląskich nauczycieli „Nauczanie języka polskiego jako języka obcego”.
2. W porozumieniu z Warmińsko -Mazurskim Ośrodkiem Doskonalenia Nauczycieli w Elblągu przygotowywany jest bezpłatny dla uczestników kurs online nauki języka polskiego.
Punkt pomocy humanitarnej – Hala MOSIR Al. Grunwaldzka 135
Punkt działa codziennie, od poniedziałku do niedzieli. W punkcie w godz. 7:30 – 15:30 udzielana jest pomoc rzeczowa w postaci artykułów spożywczych, akcesoriów dla dzieci, odzieży, środków chemicznych, kosmetyków itp., uchodźcom z Ukrainy, którzy przekroczyli granicę po 24 lutego br.
Od poniedziałku do piątku od godz. 16.00 do 18.00 przyjmowane są dary od mieszkańców. Przyjmowana będzie tylko żywność o długim terminie ważności, środki higieniczne, kosmetyki, akcesoria dla dzieci, ręczniki, nowa bielizna, kapcie. Z uwagi na zapełnienie magazynów bardzo prosimy o nie przynoszenie odzieży używanej.
Udzielanie schronienia
Zgłoszenia w sprawie zapewnienia schronienia uchodźcom przyjmowane są przez Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego Wojewody Warmińsko – Mazurskiego po numerem telefonu 89 523 26 15, które następnie wskazuje miejsce zakwaterowania na terenie województwa.
Od redakcji: Wkrótce opublikujemy powyższą informację w języku ukraińskim.
Примітка редакції: найближчим часом ми опублікуємо вищевказану інформацію українською мовою.
Na stronie portEl.pl w dziale Ogłoszenia stworzyliśmy nową zakładkę, w której pracodawcy mogą bezpłatnie zamieszczać propozycje pracy dla ukraińskich uchodźców: tu link do działu Dla Ukrainy. Zapraszamy również do zamieszczania ogłoszeń o pomocy mieszkaniowej i wszelkich innych formach wsparcia uchodźców.