W obecnym stanie prawnym konsument, w tym także osoba niepełnoletnia, czyli osoba fizyczna dokonująca zakupu towaru konsumpcyjnego w celach niezwiązanych z działalnością gospodarczą ani zawodową, w przypadku zakupu rzeczy ruchomej niezgodnej z umową ma dwie drogi dochodzenia swoich roszczeń reklamacyjnych.
Po pierwsze może skorzystać z uprawnień wynikających z ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej, która obowiązuje od 1 stycznia 2003 roku, jak również z gwarancji, udzielanej przez gwaranta, którym może być producent lub sprzedawca. W pierwszej sytuacji konsument powinien złożyć reklamacje do sprzedawcy, czy podmiot od którego dany towar nabył, niezależnie czy sprzedawcą jest sklep wielkopowierzchniowy czy też jest to mały sklepik osiedlowy bądź sprzedawca na bazarze. Musi to być jednak przedsiębiorca. Konsument, aby złożyć skutecznie taką reklamację, musi w terminie 2 miesięcy od wystąpienia niezgodności towaru z umową zawiadomić o tym fakcie sprzedawcę. Ustawa nie wymaga szczególnej formy zawiadomienia sprzedawcy, jednakże dla celów dowodowych wskazane jest aby nastąpiło to na piśmie, przy czym reklamacja może być złożona zarówno bezpośrednio w sklepie sprzedawcy, jak i wysłana na jego adres listem poleconym. Co jednak należy rozumieć pod pojęciem niezgodności towaru z umową?
Towar jest niezgodny z umową jeżeli nie nadaje się do celu do jakiego został zakupiony, nie posiada właściwości, które powinny cechować towar danego rodzaju, albo o których to właściwości ach zapewniał sprzedawca zarówno podczas indywidualnych rozmów jak i poprzez reklamę towaru. Za niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową uważa się również nieprawidłowość w jego zamontowaniu i uruchomieniu, jeżeli czynności te zostały wykonane w ramach umowy sprzedaży przez sprzedawcę lub przez osobę, za którą ponosi on odpowiedzialność, albo przez kupującego według instrukcji otrzymanej przy sprzedaży.
Składając reklamację, konsument może żądać doprowadzenia towaru do stanu zgodnego z umową poprzez nieodpłatną naprawę albo wymianę na nowy wolny, chyba że naprawa albo wymiana są niemożliwe lub wymagają nadmiernych kosztów. Logicznym zatem jest, iż żądanie wymiany całej kuchenki gazowej z powodu zepsutego kurka od gazu nie znajdzie uzasadnienia, a właściwym sposobem załatwienia takiej reklamacji będzie naprawa. Należy pamiętać, iż przy ocenie nadmierności kosztów uwzględnia się wartość towaru zgodnego z umową oraz rodzaj i stopień stwierdzonej niezgodności, a także bierze się pod uwagę niedogodności, na jakie naraziłby kupującego inny sposób zaspokojenia. Jeżeli z powyższych przyczyn kupujący nie może żądać naprawy albo wymiany towaru, albo jeżeli sprzedawca nie zdoła uczynić zadość takiemu żądaniu w odpowiednim czasie lub gdy naprawa albo wymiana narażałaby kupującego na znaczne niedogodności, ma on prawo domagać się stosownego obniżenia ceny albo odstąpić od umowy; od umowy nie może odstąpić, gdy niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową jest nieistotna.
Okres ochrony konsumenta wynosi 2 lata. W tym terminie może on składać reklamację, przy czym uprawnień konsumenta z tego tytułu nie można ani ograniczyć ani wyłączyć. Reklamować można także rzeczy używane, w takim przypadku na zgodny wniosek stron okres odpowiedzialności sprzedawcy może zostać zmniejszony nie mniej jednak niż do roku.
Jeżeli towar konsumpcyjny został wymieniony termin dwuletni biegnie na nowo. Ustawa niestety nie określa terminu załatwienia reklamacji. Jednakże sprzedawca, który trzymał reklamację, powinien się do niej ustosunkować w terminie 14 dni. Brak reakcji ze strony sprzedawcy w tym terminie skutkuje domniemaniem, iż sprzedawca uznał roszczenie konsumenta za zasadne.
Ustawa wskazuje także na sytuacje, kiedy odpowiedzialność sprzedawcy jest wyłączona. Mianowicie kiedy kupujący wiedział o istnieniu niezgodności towaru z umową, albo taką niezgodność mógł z łatwością zauważyć, traci swoje uprawnienia reklamacyjne. Tak samo jest w przypadku niedochowania terminów: zgłoszenia reklamacji w czasie 2 lata od zakupu towaru, jak i terminu 2 miesięcy na zgłoszenie reklamacji od daty uwidocznienia się „wady”.
Ustawa ma zastosowanie także do sprzedaży dokonywanej poza lokalem przedsiębiorstwa jak również dokonywanej na odległość. Nie znajduje jednak zastosowania do sprzedaży energii elektrycznej, jak również do gazu i wody, chyba że są sprzedawane w ograniczonej ilości lub w określonej objętości, oraz do sprzedaży egzekucyjnej oraz sprzedaży dokonywanej w postępowaniu upadłościowym albo innym postępowaniu sądowym.
Drugą drogą dochodzenia roszczeń reklamacyjnych jest skorzystanie z gwarancji. Dokument ten, stanowiący swoiste oświadczenie gwaranta, którym może być sprzedawca, importer ale najczęściej producent, określa obowiązki gwaranta i uprawnienia kupującego. Należy jednak pamiętać, iż godząc się na korzystanie z gwarancji (np. ze względu na przedłużony okres ochronny do 5 lat) zgadzamy się także na warunki zapisane w gwarancji. Dlatego też warto się zastanowić który tryb wybrać, ponieważ gwarancja nie zawsze może powodować po stronie reklamującego roszczenie o wymianę towaru na nowy wolny od wad.
Warte podkreślenia jest to, iż sprzedawca do którego zwracamy się z „wadliwym” towarem, nie może nam narzucać ani sposobu załatwienia reklamacji, ani trybu jej załatwienia. To wyłącznie od woli kupującego zależy czy skorzysta z gwarancji czy z niezgodności towaru z umową. Ponadto w przypadku zakupu dokonanego przez osobę niepełnoletnią, reklamację powinna złożyć osoba dorosła.
Projekt „Edukacja konsumencka dzieci i młodzieży” realizowany przez Elbląskie Centrum Mediacji i Aktywizacji Społecznej Finansowany przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Towar jest niezgodny z umową jeżeli nie nadaje się do celu do jakiego został zakupiony, nie posiada właściwości, które powinny cechować towar danego rodzaju, albo o których to właściwości ach zapewniał sprzedawca zarówno podczas indywidualnych rozmów jak i poprzez reklamę towaru. Za niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową uważa się również nieprawidłowość w jego zamontowaniu i uruchomieniu, jeżeli czynności te zostały wykonane w ramach umowy sprzedaży przez sprzedawcę lub przez osobę, za którą ponosi on odpowiedzialność, albo przez kupującego według instrukcji otrzymanej przy sprzedaży.
Składając reklamację, konsument może żądać doprowadzenia towaru do stanu zgodnego z umową poprzez nieodpłatną naprawę albo wymianę na nowy wolny, chyba że naprawa albo wymiana są niemożliwe lub wymagają nadmiernych kosztów. Logicznym zatem jest, iż żądanie wymiany całej kuchenki gazowej z powodu zepsutego kurka od gazu nie znajdzie uzasadnienia, a właściwym sposobem załatwienia takiej reklamacji będzie naprawa. Należy pamiętać, iż przy ocenie nadmierności kosztów uwzględnia się wartość towaru zgodnego z umową oraz rodzaj i stopień stwierdzonej niezgodności, a także bierze się pod uwagę niedogodności, na jakie naraziłby kupującego inny sposób zaspokojenia. Jeżeli z powyższych przyczyn kupujący nie może żądać naprawy albo wymiany towaru, albo jeżeli sprzedawca nie zdoła uczynić zadość takiemu żądaniu w odpowiednim czasie lub gdy naprawa albo wymiana narażałaby kupującego na znaczne niedogodności, ma on prawo domagać się stosownego obniżenia ceny albo odstąpić od umowy; od umowy nie może odstąpić, gdy niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową jest nieistotna.
Okres ochrony konsumenta wynosi 2 lata. W tym terminie może on składać reklamację, przy czym uprawnień konsumenta z tego tytułu nie można ani ograniczyć ani wyłączyć. Reklamować można także rzeczy używane, w takim przypadku na zgodny wniosek stron okres odpowiedzialności sprzedawcy może zostać zmniejszony nie mniej jednak niż do roku.
Jeżeli towar konsumpcyjny został wymieniony termin dwuletni biegnie na nowo. Ustawa niestety nie określa terminu załatwienia reklamacji. Jednakże sprzedawca, który trzymał reklamację, powinien się do niej ustosunkować w terminie 14 dni. Brak reakcji ze strony sprzedawcy w tym terminie skutkuje domniemaniem, iż sprzedawca uznał roszczenie konsumenta za zasadne.
Ustawa wskazuje także na sytuacje, kiedy odpowiedzialność sprzedawcy jest wyłączona. Mianowicie kiedy kupujący wiedział o istnieniu niezgodności towaru z umową, albo taką niezgodność mógł z łatwością zauważyć, traci swoje uprawnienia reklamacyjne. Tak samo jest w przypadku niedochowania terminów: zgłoszenia reklamacji w czasie 2 lata od zakupu towaru, jak i terminu 2 miesięcy na zgłoszenie reklamacji od daty uwidocznienia się „wady”.
Ustawa ma zastosowanie także do sprzedaży dokonywanej poza lokalem przedsiębiorstwa jak również dokonywanej na odległość. Nie znajduje jednak zastosowania do sprzedaży energii elektrycznej, jak również do gazu i wody, chyba że są sprzedawane w ograniczonej ilości lub w określonej objętości, oraz do sprzedaży egzekucyjnej oraz sprzedaży dokonywanej w postępowaniu upadłościowym albo innym postępowaniu sądowym.
Drugą drogą dochodzenia roszczeń reklamacyjnych jest skorzystanie z gwarancji. Dokument ten, stanowiący swoiste oświadczenie gwaranta, którym może być sprzedawca, importer ale najczęściej producent, określa obowiązki gwaranta i uprawnienia kupującego. Należy jednak pamiętać, iż godząc się na korzystanie z gwarancji (np. ze względu na przedłużony okres ochronny do 5 lat) zgadzamy się także na warunki zapisane w gwarancji. Dlatego też warto się zastanowić który tryb wybrać, ponieważ gwarancja nie zawsze może powodować po stronie reklamującego roszczenie o wymianę towaru na nowy wolny od wad.
Warte podkreślenia jest to, iż sprzedawca do którego zwracamy się z „wadliwym” towarem, nie może nam narzucać ani sposobu załatwienia reklamacji, ani trybu jej załatwienia. To wyłącznie od woli kupującego zależy czy skorzysta z gwarancji czy z niezgodności towaru z umową. Ponadto w przypadku zakupu dokonanego przez osobę niepełnoletnią, reklamację powinna złożyć osoba dorosła.
Projekt „Edukacja konsumencka dzieci i młodzieży” realizowany przez Elbląskie Centrum Mediacji i Aktywizacji Społecznej Finansowany przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Elbląskie Centrum Mediacji i Aktywizacji Społecznej