W ramach obchodzonego w tym tygodniu Międzynarodowego Dnia Mediatora, mediatorzy Elbląskiego Centrum Mediacji i Aktywizacji Społecznej pragną przybliżyć społeczeństwu zagadnienia dotyczące postępowania mediacyjnego w sprawach karnych oraz przedstawić zalety takiego działania.
Należy wiedzieć, że sprawy do rozpatrzenia poprzez mediację kierowane są przez samych zainteresowanych na ich wniosek. Sąd, a w postępowaniu przygotowawczym prokurator, może również z inicjatywy lub za zgodą pokrzywdzonego i oskarżonego, skierować sprawę do postępowania mediacyjnego. W każdym z tych przypadków mediację prowadzi wyznaczony lub wybrany przez strony mediator. Po drugie ważną zasadą w mediacji jest to, że każda z zainteresowanych stron musi wyrazić zgodę na mediację i na mediatora. Jednym słowem jest to bardzo ważna zasada dobrowolności. Nikt nikogo nie może zmusić do przystąpienia do mediacji.
Co to takiego jest mediacja?
Krótka definicja w prosty i oczywisty sposób wyjaśnia jakie są pozytywne strony postępowania mediacyjnego.
Mediacja – jest to dobrowolny i poufny inny wobec drogi sądowej sposób rozwiązywania sporów pomiędzy stronami w obecności bezstronnej i neutralnej osoby trzeciej – mediatora.
Celem mediacji jest pomoc stronom konfliktu w osiągnięciu porozumienia wypracowanego przez strony i zawarcie satysfakcjonującej je ugody.
Mediacja pozwala szereg spornych spraw rozpatrzyć w krótkim czasie i po bardzo niskich kasztach.
W postępowaniu mediacyjnym liczą się zadośćuczynienie, przeproszenie, przebaczeni, wspólne rozwiązanie problemu, a także uczucia ludzi i ich emocje.
Należy wiedzieć, ze w postępowaniu mediacyjnym nie ma sądu, sędziego, prokuratora. Sędziami w sprawie są strony konfliktu, które same rozstrzygają swój spór.
Jaka jest rola mediatora kiedy naprzeciwko siebie zasiadają pokrzywdzony i oskarżony?
Mediator kieruje procesem mediacji, organizuje spotkania, Wysłuchuje wystąpień stron, pomaga w sformułowaniu ugody , którą strony same wypracowują i zgodnie ją przyjmują.
Ważną rolą mediatora jest oderwanie stron od wzajemnego oskarżania się, obwiniania i gromadzenia dowodów winy (taki proces ma miejsce w sądzie). W postępowaniu mediacyjnym nie jest ważne, co się zdarzyło w przeszłości, kto w tym konflikcie zawinił i jak mocno. Ważne jest jak rozwiązać problem, aby ani obecnie ani w przyszłości nie było kolejnych zdarzeń, mogących sprawcę zaprowadzić za kraty więzienia.
Mediacja jest też okazją do ustalenia, jak naprawić wyrządzoną szkodę pokrzywdzonemu. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby obok ustalenia formy i wysokości zadośćuczynienia dla pokrzywdzonego, sprawca zobowiązał się do nieodpłatnej pracy w określonym terminie w instytucji pomagającej ludziom chorym, samotnym lub biednym.
A zobowiązać się do takiej pracy może osoba, która bezsprzecznie wykaże, ze nie jest w stanie aktualnie finansowo zadośćuczynić ofierze, ale której bardzo będzie zależało na pojednaniu i naprawieniu szkody.
Mediacja służy pokrzywdzonemu
Ma on okazję nie tylko uzyskać zadośćuczynienie, możliwość naprawienia szkody, ale może usłyszeć szczere „przepraszam” i wyzbyć się lęku przed sprawcą.
Pokrzywdzony w postępowaniu mediacyjnym może swobodnie i bez ograniczeń wypowiedzieć się i zadać dowolną ilość pytań do sprawcy, które jego zdaniem będą konieczne, aby dojść do porozumienia i aby dowiedzieć się, czemu go spotkało to, co go spotkało. Pokrzywdzony może uzmysłowić sprawcy, jaką wyrządził mu krzywdę i przebaczyć.
Czy mediacja kończy postępowanie karne?
Mediacja nie kończy postępowania karnego. Dalszy tok sprawy zależy od organu kierującego (sądu, prokuratora). Ma jednak znaczenie dla sposobu jej zakończenia.
W sprawach z oskarżenia prywatnego, postępowanie karne może zostać umorzone. (art. 17 §1 pkt 11 k.p.k. i art. 492 § 2 k.p.k.)
Postępowanie karne może zostać warunkowo umorzone na wniosek prokuratora (art. 336 § 1 k.p.k.). lub sądu (art. 339 § 1 pkt 2 k.p.k.) który w wyroku umarzającym postępowanie, określi obowiązki nałożone na oskarżonego oraz sposób i termin ich wykonania jaki zapisano w ugodzie mediacyjnej.
Sąd wymierzając karę bierze pod uwagę pozytywne wyniki przeprowadzonej mediacji pomiędzy pokrzywdzonym a sprawcą (art. 53 § 3 k.k.).
Sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, jeżeli doszło do pojednania stron i szkoda została naprawiona lub strony uzgodniły sposób jej naprawienia (art. 60 § 2 pkt. 1 k.k.).
W sprawach karnych mediacja dla stron jest bezpłatna, a czas jej trwania nie powinien przekroczyć 30 dni.
Należy też wiedzieć, że „ugoda zawarta przed mediatorem ma po jej zatwierdzeniu przez sąd moc prawną ugody zawartej przed sądem”.
Przeczytaj też Mediacja w sprawach rodzinnych i nieletnich.
Co to takiego jest mediacja?
Krótka definicja w prosty i oczywisty sposób wyjaśnia jakie są pozytywne strony postępowania mediacyjnego.
Mediacja – jest to dobrowolny i poufny inny wobec drogi sądowej sposób rozwiązywania sporów pomiędzy stronami w obecności bezstronnej i neutralnej osoby trzeciej – mediatora.
Celem mediacji jest pomoc stronom konfliktu w osiągnięciu porozumienia wypracowanego przez strony i zawarcie satysfakcjonującej je ugody.
Mediacja pozwala szereg spornych spraw rozpatrzyć w krótkim czasie i po bardzo niskich kasztach.
W postępowaniu mediacyjnym liczą się zadośćuczynienie, przeproszenie, przebaczeni, wspólne rozwiązanie problemu, a także uczucia ludzi i ich emocje.
Należy wiedzieć, ze w postępowaniu mediacyjnym nie ma sądu, sędziego, prokuratora. Sędziami w sprawie są strony konfliktu, które same rozstrzygają swój spór.
Jaka jest rola mediatora kiedy naprzeciwko siebie zasiadają pokrzywdzony i oskarżony?
Mediator kieruje procesem mediacji, organizuje spotkania, Wysłuchuje wystąpień stron, pomaga w sformułowaniu ugody , którą strony same wypracowują i zgodnie ją przyjmują.
Ważną rolą mediatora jest oderwanie stron od wzajemnego oskarżania się, obwiniania i gromadzenia dowodów winy (taki proces ma miejsce w sądzie). W postępowaniu mediacyjnym nie jest ważne, co się zdarzyło w przeszłości, kto w tym konflikcie zawinił i jak mocno. Ważne jest jak rozwiązać problem, aby ani obecnie ani w przyszłości nie było kolejnych zdarzeń, mogących sprawcę zaprowadzić za kraty więzienia.
Mediacja jest też okazją do ustalenia, jak naprawić wyrządzoną szkodę pokrzywdzonemu. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby obok ustalenia formy i wysokości zadośćuczynienia dla pokrzywdzonego, sprawca zobowiązał się do nieodpłatnej pracy w określonym terminie w instytucji pomagającej ludziom chorym, samotnym lub biednym.
A zobowiązać się do takiej pracy może osoba, która bezsprzecznie wykaże, ze nie jest w stanie aktualnie finansowo zadośćuczynić ofierze, ale której bardzo będzie zależało na pojednaniu i naprawieniu szkody.
Mediacja służy pokrzywdzonemu
Ma on okazję nie tylko uzyskać zadośćuczynienie, możliwość naprawienia szkody, ale może usłyszeć szczere „przepraszam” i wyzbyć się lęku przed sprawcą.
Pokrzywdzony w postępowaniu mediacyjnym może swobodnie i bez ograniczeń wypowiedzieć się i zadać dowolną ilość pytań do sprawcy, które jego zdaniem będą konieczne, aby dojść do porozumienia i aby dowiedzieć się, czemu go spotkało to, co go spotkało. Pokrzywdzony może uzmysłowić sprawcy, jaką wyrządził mu krzywdę i przebaczyć.
Czy mediacja kończy postępowanie karne?
Mediacja nie kończy postępowania karnego. Dalszy tok sprawy zależy od organu kierującego (sądu, prokuratora). Ma jednak znaczenie dla sposobu jej zakończenia.
W sprawach z oskarżenia prywatnego, postępowanie karne może zostać umorzone. (art. 17 §1 pkt 11 k.p.k. i art. 492 § 2 k.p.k.)
Postępowanie karne może zostać warunkowo umorzone na wniosek prokuratora (art. 336 § 1 k.p.k.). lub sądu (art. 339 § 1 pkt 2 k.p.k.) który w wyroku umarzającym postępowanie, określi obowiązki nałożone na oskarżonego oraz sposób i termin ich wykonania jaki zapisano w ugodzie mediacyjnej.
Sąd wymierzając karę bierze pod uwagę pozytywne wyniki przeprowadzonej mediacji pomiędzy pokrzywdzonym a sprawcą (art. 53 § 3 k.k.).
Sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, jeżeli doszło do pojednania stron i szkoda została naprawiona lub strony uzgodniły sposób jej naprawienia (art. 60 § 2 pkt. 1 k.k.).
W sprawach karnych mediacja dla stron jest bezpłatna, a czas jej trwania nie powinien przekroczyć 30 dni.
Należy też wiedzieć, że „ugoda zawarta przed mediatorem ma po jej zatwierdzeniu przez sąd moc prawną ugody zawartej przed sądem”.
Przeczytaj też Mediacja w sprawach rodzinnych i nieletnich.
Edward Tomczyk, mediator ECMiAS