UWAGA!

----

O tych miejscach warto pamiętać (Śladem elbląskich pomników i tablic, odc. 2)

 Elbląg, O tych miejscach warto pamiętać  (Śladem elbląskich pomników i tablic, odc. 2)
(fot. Justyna Juszkiewicz)

Po publikacji artykułu na temat elbląskich miejsc pamięci, Czytelnicy zwrócili uwagę, że nie napisaliśmy o wszystkich takich miejscach. Dzisiaj więc uzupełniamy tę listę, zachęcając do odwiedzenia tych miejsc w trakcie spacerów po Elblągu.

Obelisk Morskiej Grupy Operacyjnej

Na terenie Osiedla Marynarzy, otoczonym domkami willowymi, stoi skromny obelisk. Upamiętnia przybycie 18 żołnierzy z Morskiej Grupy Operacyjnej, którzy 27 marca 1945 roku dotarli do miasta z zadaniem przejęcia majątku morskiego i portowego od Rosjan.

Pierwsze schronienie znaleźli właśnie na terenie Osiedla Marynarzy. Aby uczcić ich wkład jako pionierów polskiej obecności w mieście, samorząd Elbląga ufundował tablicę pamiątkową, która została odsłonięta uroczyście 15 czerwca 1996 roku.

 

Obelisk w parku im. Wojska Polskiego

W parku im. Wojska Polskiego, położonym między ulicami 3 Maja, Bałuckiego i Oboźną, znajduje się obelisk upamiętniający otwarcie tego skweru. Pomnik składa się z głazu osadzonego na kamiennej podmurówce. Na tablicy widnieje inskrypcja: „Park im. Wojska Polskiego oddany do użytku społeczeństwa w roku 1960 wysiłkiem garnizonu elbląskiego”.

Pomnik był wielokrotnie dewastowany. Obecnie jest jednak czysty i zadbany.

 

Obelisk z tablicą Ferdynanda Schichaua

W 2003 roku, na skwerze imienia Ferdynanda Schichaua, niedaleko Bramy Targowej, odsłonięto obelisk z tablicą pamiątkową poświęconą wybitnemu elbląskiemu przemysłowcowi XIX wieku. Znajduje się w miejscu, gdzie kiedyś stała jego willa. Tablica zawiera krótką inskrypcję określającą go „twórcą nowoczesnego przemysłu maszynowego i stoczniowego w Elblągu”, napisaną w języku polskim i niemieckim.

 

Tablica upamiętniająca polskich bohaterów represjonowanych przez funkcjonariuszy Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego

W budynku przy ul. Królewieckiej 106, obecnie zajmowanym przez szkołę językową, w latach 1945-1951, mieścił się Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego – tzw. katownia, gdzie przesłuchiwano i torturowano polskich patriotów, w tym generała Bolesława Nieczuja-Ostrowskiego.

14 grudnia 2017 roku odsłonięto tu tablicę pamiątkową. Jej celem jest uczczenie pamięci ofiar, zwłaszcza represjonowanych żołnierzy niezłomnych oraz przypomnienie o tym, jak ważne jest, by historia takich wydarzeń była upowszechniana i pamiętana.

 

Obelisk 125-lecia Straży Pożarnej przy ul. Bema

W 2000 roku elbląska Państwowa Straż Pożarna świętowała 125-lecie swojej działalności. Z tej okazji przed dawną remizą przy ulicy Bema ustawiono obelisk, który został uzupełniony dopiero w 2003 roku z powodu niedoboru funduszy. Monument ozdobiono dwiema tablicami pamiątkowymi - w językach polskim i niemieckim - ufundowanymi przez prezydenta Elbląga oraz Komendanta Miejskiego PSP jako hołd dla strażaków i ich służby.

Obelisk znajduje się przed budynkiem, który służył przez lata jako siedziba straży pożarnej - w 2022 roku jednostka przeniosła się do nowej lokalizacji przy ul. Łęczyckiej.

 

Tablica upamiętniająca Józefa Karpińskiego

Józef Karpiński był wybitnym muzykiem, dyrygentem i pedagogiem, który przez 25 lat kierował szkołą muzyczną w Elblągu i znacząco wpłynął na rozwój lokalnej edukacji muzycznej. W 30. rocznicę jego śmierci (przypadającą w 2007 r.) na dawnym budynku szkolnym przy ul. Kosynierów Gdyńskich - dziś pełniącym funkcję plebanii parafii św. Brunona - odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą jego osobie.

 

Tablica i dąb upamiętniające Marka Kotańskiego

Na placu Słowiańskim znajduje się tzw. "Dąb Tolerancji" – wyjątkowy, żywy pomnik poświęcony Markowi Kotańskiemu, założycielowi Monaru i Markotu. Drzewo zostało posadzone ku jego pamięci, przez pięciu kandydatów na prezydenta Elbląga to symboliczny gest pojednania i hołd dla wartości, które reprezentował Kotański: tolerancji i wsparcia społecznego

19 sierpnia 2025 roku minęło dokładnie 23 lata od śmierci Marka Kotańskiego. Elblążanie corocznie gromadzą się przy dębie, aby uczcić pamięć Marka Kotańskiego i przypomnieć o potrzebie rozmów o tolerancji i pomocy bliźniemu.

 

 

Tablica upamiętniająca Gerarda Kwiatkowskiego

Gerard Jürgen Blum-Kwiatkowski był wybitnym artystą, teoretykiem i animatorem życia kulturalnego - założycielem i kierownikiem Galerii EL. W 2020 roku, przy wejściu do Galerii EL, odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą jego pamięci. Zainicjowana przez przyjaciół artysty, została zaprojektowana i wykonana przez prof. Macieja Szańkowskiego - uczestnika drugiej edycji Biennale Form Przestrzennych.

 

W ten sposób kończymy drugą część podróży śladem elbląskich pomników i tablic pamięci. Jak pokazuje historia tych miejsc, pamięć o ludziach i wydarzeniach kształtujących nasze miasto jest żywa i obecna w przestrzeni publicznej.

Elbląg kryje w sobie jeszcze wiele innych miejsc pamięci, które czekają na odkrycie. Niektóre z nich są w lepszym stanie, inne wymagają renowacji, ale każde z nich zasługuje na chwilę refleksji. Warto kontynuować podróż śladami historii miasta, by przybliżyć kolejne pomniki, tablice i inne formy upamiętnienia.

Tekst i fot. Justyna Juszkiewicz

Najnowsze artykuły w dziale Społeczeństwo

Artykuły powiązane tematycznie

Zamieszczenie następnej opinii do tego artykułu wymaga zalogowania

W formularzu stwierdzono błędy!

Ok
Dodawanie opinii
Aby zamieścić swoje zdjęcie lub avatar przy opiniach proszę dokonać wpisu do galerii Czytelników.
Dołącz zdjęcie:

Podpis:

Jeśli chcesz mieć unikalny i zastrzeżony podpis
zarejestruj się.
E-mail:(opcjonalnie)
  • Pani Justyno - brawo!
  • Będzie chyba 3 odcinek Pani Justyno. Oto pomysly: obelisk poświęcony gen. Nieczuji-Ostrowskiego przy ul. Żeromskiego, tablice upamiętniające dawne cmentarze poniemieckie wroznych miejscach Elblaga i cmentarz zydowski przy ul. Brzeskiej, kotwica na ul. Żeglarskiej, forma przestrzenna i tablica osiedla Sielanka na ul. Kopernika, obelisk Os. Zawada przy al. Odrodzenia. Myślę ze Karol Wyszyński sypnie tu pomysłami bo on ma szeroka wiedzę o takich artefaktach w mieście
  • A co upamiętniają te komunistyczne symbole na cmentarzu żołnierzy Armii Czerwonej?. Żeby była jasność, nie mam nic przeciwko cmentarzowi, ale ta gwiazda I sierp z młotem dawno powinny zniknąć.
  • @mm263 - A kto wyparł Niemców z Elbinga? Amerykanie, Polacy, Anglicy, Niemcy?
  • Te niemieckie powinny zostać zniszczone tak jak ruskie. Jak można stawiać pomniki komuś kto przyczynił się do zabijania aliantów i Polskich Żołnierzy.
  • Nie tylko te ruskie i niemieckie. Jak można stawiać pomniki bestii?
  • W zakładach tego niemca pracowali więźniowie. Ilu z nich zkatowali ilu zmarło brak danych. Ale ocenia się tę liczbę na kilkadziesiąt tysięcy Polaków, Rosjan i innych narodowości. Taaak zasłużył na....
  • Ferdinand Gottlob Schichau był właścicielem m. in. przedsiębiorstwa wytwarzającego lokomotywy. Miał największy wpływ w rozwój kolejnictwa w Elblągu i · m i a s t a. Po jego śmierci razem ze spadkobiercami kapitału - zięciem Carl Ziese - utworzono Komitee für die Erbauung einer Haffuferbahn. To przedsięwzięcie później zostało przekształcone w spółkę akcyjną Kolei Nadzalewowej. Umożliwiło to sfinansowanie budowy kolejki wzdłuż brzegu zalewu. Po ukończeniu liczebność np. Fromborka wzrosła o : = 25 %... = ( 2500 − 2000 2000 ) × 100 % = ( 500 2000 ) × 100 % = 0,25 × 100 %. Nie wspominając o Braniewie i innych miejscowościach trasy.
  • @towarowy - Linia zapomniana, a ludność spada. Zbieg okoliczności
  • @towarowy - A czyimi rękoma to budowali. Czesława Kwoka jest jednym z symboli tych waszych bohaterów.
  • płasko-rzeźba ważniejsza to masz :))
    Zgłoś do moderacji     Odpowiedz Pokaż ten wątek
    0
    1
    manufacturing relic(2025-08-24)
  • Brawo pani Justyno !!! Czekam na kolejny artykuł.
    Zgłoś do moderacji     Odpowiedz
    1
    0
    Bambik(2025-08-24)
Reklama