O warszawskim patronacie nad Elblągiem w 1945 roku w teorii i praktyce
„Warszawa zabrała nam cegły, ale w zamian oddała nieco swoich mieszkańców” - wtrącił wiele lat temu z uśmiechem Mieczysław Kolendo, zapytany podczas naszej rozmowy o okoliczności wyjazdu do Elbląga, pierwsze miesiące swojego pobytu w mieście i ocenę działań niektórych „warszawiaków” na tworzonych od podstaw urzędach. Pan Mieczysław był jednym z kilku tysięcy polskich osadników, którzy latem 1945 roku dotarli ze stolicy do Elbląga w kilku dużych transportach kolejowych zorganizowanych przez Komitet Przesiedleńczy Miasta Warszawy. Pisze o tym dr Arkadiusz Wełniak, autor książki „I wtedy przyszli Polacy.... Ludność miasta i powiatu Elbląg w latach 1945-1950”, która będzie miała elbląską premierę 27 lutego w Ratuszu Staromiejskim..
Tory tu, tory tam (W kadrach pomiędzy Elbingiem a Elblągiem, odc. 9)
Wracamy do fotograficznych prac Jarosława Jaroszuka. Tym razem odwiedzamy ulice Browarną i Beniowskiego.
"Kuracjusze ci opowiadają o wzorowej opiece" (Głos z przeszłości, odc. 185)
- Zarząd Powiatowy ZSCh (Związek Samopomocy Chłopskiej – red.) w Elblągu skierował dotychczas na bezpłatne leczenie do państwowych uzdrowisk 27 osób spośród niezamożnej ludności rolniczej, cierpiących na choroby serca, stawów, reumatyzm itd. - pisała prasa w 1950 r. O czym jeszcze?
Dawno temu w Elblągu… odbył się bal karnawałowy
Bal na ostatki zorganizowany przez Resursę „Humanitas” cieszył się dużym zainteresowaniem. Imprezy organizowane przez to stowarzyszenie cieszą się sporą popularnością, ponieważ bardzo stawia się tu na tańce i panuje tu pewnego rodzaju niewymuszona swoboda. […] Również wczoraj w kasynie odbyły się tańce, które trwały do rana środy popielcowej – pisała elbląska prasa w lutym 1902 roku. O czym jeszcze pisała?
I wtedy przyszli Polacy... Jak to było 80 lat temu...
Pod koniec lutego swoją premierę będzie miała książka dr. Arkadiusza Wełniaka „I wtedy przyszli Polacy.... Ludność miasta i powiatu Elbląg w latach 1945-1950”. To niezwykła, wielowątkowa historia stosunków ludnościowych w mieście i powiecie elbląskim w przełomowym okresie 1945-1950. Autor opiera swoje badania na bogatej dokumentacji archiwalnej z polskich i niemieckich zasobów, ale także na unikalnych relacjach ostatnich żyjących świadków tamtych czasów. Dzisiaj na portElu publikujemy pierwszy z kilku artykułów poświęconych tej tematyce, przygotowanych przez Arkadiusza Wełniaka. Wkrótce w Elblągu odbędzie się też spotkanie z autorem.
Jak zdobywano Elbing (mija 80 lat od tamtych wydarzeń)
10 lutego minie 80 lat od zdobycia w 1945 roku niemieckiego wówczas Elbinga przez Armię Czerwoną. Przypominamy artykuł, który opublikowaliśmy na portElu cztery lata temu, opisujący wydarzenia tamtych dni.
Sklep jest doskonale wyposażony (Głos z przeszłości, odc. 184)
- W Elblągu MHD otworzył przy ul. 1 Maja pierwszy sklep z artykułami gospodarstwa domowego - pisała prasa w 1950 roku. O czym jeszcze?
Dawno temu w Elblągu... Do szkół trafił portret królowej
Pruskie Ministerstwo Kultury przekaże szkołom obrazy królowej Luizy (chodzi o Luizę z Meklemburgii-Strelitz, która żyła w latach 1776-1810, żonę Fryderyka Wilhelma III - przyp. portEl.pl). tym celu wybrano litografię obrazu olejnego znajdującą się w berlińskim pałacu królewskim, który przedstawia królową w pierwszych latach jej małżeństwa jako piękną, młodą kobietę z diademem na głowie w oryginalnym stroju. Cesarz Wilhelm I cenił ten obraz najbardziej ze wszystkich portretów swojej matki - pisała elbląska prasa w lutym 1902 roku. O czym jeszcze pisała?
Na lewo most, na prawo most (W kadrach pomiędzy Elbingiem i Elblągiem, odc. 8)
W kolejnym odcinku naszych fotograficznych podróży z zestawieniami Jarosława Jaroszuka wyruszamy nad rzekę Elbląg. Rzucamy okiem na Most Niski i na Most Wysoki.
"Wystawa cieszy się dużym powodzeniem" (Głos z przeszłości, odc. 183)
- W myśl ustawy o powszechnym obowiązku służby wojskowej, rozpocznie się w mieście i powiecie nabór rocznika 1929 i 1930 oraz mężczyzn urodzonych w latach 1927 i 1928, którzy korzystali dotychczas z odroczenia zasadniczej służby wojskowej – pisała prasa w 1950 r.
Dawno temu w Elblagu… klub organizował imprezę
W sobotę w „Złotym Lwie” Klub Turystyczny Elbing 1894 zorganizował imprezę zimową, na której pojawiło się 150 gości, którzy to spędzili razem do szóstej nad ranem czas przy żywiołowych tańcach i w radosnej atmosferze. Organizatorzy zadbali o miłe urozmaicenie imprezy, więc godziny mijały za szybko i uczestnicy podczas wychodzenia z niej z radością zapewnili, że chętnie tutaj wrócą przy następnej nadarzającej się okazji - czytamy w elbląskiej prasie z lutego 1902 roku. O czym jeszcze pisała?
Na starówkę i w stronę Bażantarni (W kadrach pomiędzy Elbingiem a Elblągiem, odc. 7)
Kolejny odcinek naszego cyklu związanego z fotograficznymi pracami Jarosława Jaroszuka zabiera nas do Galerii EL i na Marymoncką. Zapraszamy na podróż w czasie.
"Wyzwolenie" Łęcza
W osiemdziesiątą rocznicę mordu na ludności cywilnej Łęcza przypominamy opublikowany dwa lata temu fragment książki Georga Wichmanna „Heimatbuch der Dorfgemeinde Lenzen Landkreis Elbing” w tłumaczeniu dr. Tomasza Słomki, w której autor opisuje wkroczenie wojsk radzieckich do podelbląskiej wsi Łęcze w ostatnich dniach stycznia 1945 roku.
"Sympatycy mile widziani" (Głos z przeszłości, odc. 182)
- Właściciele zakwalifikowanych do sadzenia ziemniaków otrzymają odpowiednie zaświadczenia o zdrowotności posiadanego materiału siewnego, na podstawie których przy dostawach GS będą mogli uzyskać wyższą zapłatę - pisała prasa w 1950 roku.
Dawno temu w Elblągu... aresztowano żebraka
Wczoraj wieczorem w salach Resursy Mieszczańskiej odbył się zapowiadany koncert naszej miejskiej kapeli. Frekwencja był wysoka i zebrano zadowalającą sumę. Zróżnicowany, umiejętnie skomponowany program został stworzony przez zespół w nienaganny sposób i spotkał się z dużym aplauzem publiczności (AZ, wtorek, 14.01.1902 r.) - pisała prasa w 1902 r. O czym jeszcze?
Przemysłowe echa miasta (W kadrach pomiędzy Elbingiem a Elblągiem, odc. 6)
W naszym cyklu pokazujemy kolejne zdjęcie Jarosława Jaroszuka zestawione z archiwalnymi fotografiami Elbląga. Dziś pozostajemy w przemysłowym klimacie.
Wziąć pod uwagę życzenia pasażerów (Głos z przeszłości, odc. 181)
- Autobus PKS kursujący na linii Elbląg-Tolkmicko posiada w Elblągu dwa przystanki, położone w południowej części miasta. Konieczne jest też utworzenie przystanku w północnej części miasta obok hotelu Orbis – pisała prasa w 1950 r.
Dawno temu w Elblągu… podano statystyki urodzeń z 1901 roku
W roku 1901 w tutejszym urzędzie stanu cywilnego zanotowano narodziny 1043 dzieci płci męskiej i 984 dzieci płci żeńskiej, łącznie więc 2027 urodzeń, z czego 28 dzieci płci męskiej i 22 dzieci płci żeńskiej, łącznie więc 50 dzieci to urodzenia martwe. W ubiegłym roku zmarło 711 mężczyzn i 674 kobiety, łącznie 1385 osób. Zawarto 408 związków małżeńskich – pisała elbląska prasa w styczniu 1902 r. O czym jeszcze pisała?
Woda i ogień (W kadrach pomiędzy Elbingiem a Elblągiem, odc. 5)
Raz jeszcze sięgamy do fotograficznych prac Jarosława Jaroszuka. Dziś zerkamy na miasto na początku XX w. i w 1945 roku.
Od PWSZ do ANS (70 lat akademickiego Elbląga, odc. 11)
Kończymy nasz cykl dotyczący 70-lecia szkolnictwa akademickiego w Elblągu. Tym razem skupimy się na na historii PWSZ i ANS w latach 2015-2024.
