Mały Pasłęk, wielka historia – co powstańcy listopadowi i styczniowi robili nad Wąską
„Czy Polacy wybić się mogą na niepodległość?” – pytał w 1800 roku Tadeusz Kościuszko. Odpowiedzią rodaków były dwa powstania narodowe, które przeszły do historii jako listopadowe i styczniowe. Owszem, rzucenie wyzwania zaborczym potęgom i w 1830, i 1863 roku zakończyło się klęską, a nasi „poszli w bój bez broni”. Rozliczać należy jednak poszczególnych dowódców, a nie zwykłych żołnierzy, którzy albo ginęli na polu walki albo czekał ich los tułaczy po Europie. Jednym z przystanków na tej drodze okazał się Pasłęk.
Dawno w temu w Elblągu... ojciec udaremnił randkę
Zakochany chłopak umówił się z młodszą od siebie ukochaną pisemnie w piątek wieczorem przy pomniku wojennym na placu Zabaw (chodzi o pomnik poległych w wojnie francusko-pruskiej 1870-1871, stojący kiedyś przy obecnym placu Wolności). Chłopak pojawił się punktualnie o ustalonej godzinie. Zamiast ukochanej na miejscu zjawił się jej wściekły ojciec, który przechwycił zaproszenie na randkę i posłał zakochanego chłopaka, wpierw dając mu baty, do domu (AZ, niedziela, 19.11.1893 r.).
Historia okolic Elbląga: Mątowy Wielkie i Małe (odc. 187)
Kontynuujemy naszą wędrówkę po gminie Miłoradz, która w latach 1975-1998 leżała w granicach województwa elbląskiego. Dzisiaj Karol Wyszyński, przewodnik elbląskiego PTTK opowiada o historii wsi Mątowy Małe i Mątowy Wielkie, które mają do dzisiaj swój związek z Elblągiem.
Jak utrwalano władzę w spółdzielniach produkcyjnych
W dzisiejszym odcinku cyklu Marcina Ślaskiego o czasach PRL przedstawiamy fragmenty sprawozdań z drugiej połowy 1952 roku, w których mowa o spółdzielczości produkcyjnej. Jakimi problemami żyli wówczas partyjni działacze?
Mały Pasłęk, wielka historia – ostatnia wojna polsko-krzyżacka a sprawa pasłęcka
Płynąć z prądem czy pod prąd historii? – takie pytanie zadają sobie władcy od tysięcy lat. Ów dylemat nie ominął także Albrechta Hohenzollerna – Wielkiego Mistrza Zakonu Krzyżackiego. W obliczu postępującej reformacji Albrecht musiał bowiem zdecydować, czy Zakon pozostaje wierny papieżowi czy przechodzi na stronę Marcina Lutra i jego zwolenników. Ostatecznie wybrał drugą, bardziej ryzykowną, opcję i dziś wiemy, że był to słuszny wybór. Zresztą odwagi Wielkiemu Mistrzowi nigdy nie brakowało, o czym świadczy kilkuletnia wojna z Polską. Wojna, w której ważną rolę odegrał Pasłęk.
Dawno temu w Elblągu... padły strzały
Zatrudniony w tutejszym magistracie pan R. próbował wczoraj odebrać sobie życie. Mężczyzna oddał dwa strzały z rewolweru. Jeden w klatkę piersiową a drugi w głowę. Oba strzały nie były śmiertelne (AZ, środa, 08.11.1893 r.).
Historia okolic Elbląga: Stara Kościelnica i Bystrze (odc. 186)
Kontynuujemy naszą wędrówkę po miejscowościach gminy Miłoradz, która w latach 1975-98 leżała w granicach województwa elbląskiego. O historii wsi Stara Kościelnica i Bystrze opowiada Karol Wyszyński, przewodnik elbląskiego PTTK.
Wieś i polityka
Dziś będzie o tym, jak wojewódzkie władze partyjne kontrolowały realizację planów obowiązkowych dostaw i finansowych zobowiązań wsi wobec państwa w województwie gdańskim w 1953 roku.
Mały Pasłęk, wielka historia – książę Witold szturmuje pasłęckie mury
Z rodziną wychodzi się dobrze tylko na zdjęciu? Choć w czasach Jagiellonów nikt nawet nie marzył o aparacie fotograficznym, relacje księcia Witolda i króla Władysława Jagiełły dobrze ilustruje to powiedzenie. Przez ponad 50 lat ich armie wielokrotnie krzyżowały ze sobą miecze, a przelana litewska krew do dziś jest wypominana Jagielle nad Niemnem. Niemniej, gdy zaszła taka potrzeba, stryjeczni bracia potrafili ze sobą współpracować. Chociażby w 1410 roku i cztery lata później, gdy siły polskie i litewskie stały ramię w ramię przeciw Krzyżakom. Wojenna ścieżka zaprowadziła wówczas Witolda pod mury Pasłęka.
Dawno temu w Elblągu... odbył się bazar na cele charytatywne
Jak już wcześniej donosiliśmy na naszych łamach, w niedzielę po południu od godz. 16 Związek Dobroczynny św. Elżbiety organizuje bazar z losowaniem. Zwracamy jeszcze raz uwagę naszych czytelników na tę informację (AZ, niedziela, 05.11.1893 r.).
Co słychać w spółdzielniach produkcyjnych?
2 maja 1952 r. podczas posiedzenia Egzekutywy KW PZPR w Gdańsku omawiano pracę Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Malborku „na odcinku” linii spółdzielni produkcyjnych. Wskazywano na to, że w wielu wypadkach trzeba było trzodę i bydło stawiać do spółdzielni gwałtem, a dopiero później spółdzielcy zaczynali rozumieć potrzebę hodowli. Wojewódzkie władze partyjne postulowały, aby uczniowie w szkołach pisali wypracowania na temat spółdzielni produkcyjnych, aby lekcje przyrody odbywały się na polach spółdzielczych. Zauważano tendencje do opuszczania ziemi w powiecie malborskim przez chłopów wykluczonych ze spółdzielni, co powodowało zwiększanie się ilości odłogów. W PRN w Malborku w maju 1952 r. chłopi złożyli ponad 200 podań chłopów o zwolnienie ich z ziemi.
Mały Pasłęk, wielka historia – ostatni cesarz Rzeszy nad Wąską
Ostatnia koronowana głowa, która podążała ulicami Pasłęka, nie cieszy się uznaniem historyków. Zarzutów wobec cesarza niemieckiego, Wilhelma II, jest bez liku: megalomania, lekkomyślność, konfliktowość czy wykraczanie poza własne kompetencje. Taka charakterologiczna mieszanka zaowocowała wprowadzeniem Rzeszy w I wojnę światową, zakończoną wojenną klęską i upokarzającym traktem wersalskim. Tyle niemieccy historycy, a i po drugiej stronie Odry „Wiluś” zasłużył tylko na potępienie. Wystarczy przytoczyć jedno zdanie cesarza o Polakach z 1902 roku: „Wzywam Was, Niemcy, […] do świętej wojny z polską bezczelnością i sarmacką butą”.
Dawno temu w Elblągu... świętowano otwarcie nowych lokali w Resursie Humanitas
Wczoraj wieczorem poświęcono uroczyście nowe lokale w Resursie Humanitas. Do uroczystej kolacji zasiadło prawie 200 osób. Już od samego początku nastrój był wesoły. Uroczystą przemowę wygłosił radca miejski Wernick, długoletni, zasłużony prezydent tego elitarnego zrzeszenia w naszym mieście - pisała lokalna prasa ponad 120 lat temu.
Historia okolic Elbląga: Od Powodowa do Pilony (odc. 184)
W dzisiejszym odcinku naszego cyklu odwiedzamy gminę Elbląg i gminę Rychliki. O historii wsi: Powodowo, Kazimierzowo i Pilona opowiada Karol Wyszyński, przewodnik elbląskiego PTTK.
Romans w elbląskim aparacie partyjnym
16 kwietnia 1953 r. podczas posiedzenia Egzekutywy KW PZPR w Gdańsku sprawę stosunków w Komitecie Powiatowym PZPR w Elblągu w świetle badań komisji KW referował towarzysz Henryk Winter. Przedmiotem zainteresowania komisji była femme fatale ówczesnego składu Komitetu Powiatowego tow. Zieleniecka, której postawiono zarzut o uwodzenie mężów zasiadających w składzie Komitetu Powiatowego w Elblągu – tj. tow. Olszewskiego i tow. Cholewę.
Mały Pasłęk, wielka historia: jak przyszły król Szwecji stawiał pasłęckich rajców pod szubienicą
Co przyniosła Europie i światu epoka napoleońska? Pesymista powiedziałby, że kilkanaście lat wojen, francuską okupację tysięcy kilometrów kwadratowych i zamianę Starego Kontynentu w prywatny folwark „korsykańskiego uzurpatora” i jego rodziny (np. brat Napoleona, Józef, został królem Hiszpanii). Optymista rzekłby, że ograniczenie feudalizmu, lepsze sądownictwo i nowoczesne prawo. A pasłęczanin? Przypomniałby zapewne, że Francuzi ochoczo stosowali na pasłęckiej ziemi zasadę „wszystkiego chwyty dozwolone”. Do tego stopnia, że francuski dowódca, i późniejszy król Szwecji, Jan Bernadotte, potrafił miejskim włodarzom pogrozić stryczkiem…
Dawno temu w Elblągu... wybrano nowego kantora w kościele Mariackim
Nowy kantor ewangelickiego kościoła Najświętszej Marii Panny, pan Laudien z Królewca (niem. Königsberg) właśnie rozpoczął pracę na nowym stanowisku. Wczoraj, pierwszego dnia zimowego semestru został także wprowadzony przez dyrektora Martensa na stanowisko nauczyciela śpiewu w Królewskim Gimnazjum (AZ, czwartek, 19.10.1893 r.).
Historia okolic Elbląga: Łukszty i Jeziernik (odc. 183)
W dzisiejszym odcinku naszego cyklu zapraszamy na wędrówkę do gminy Pasłęk i Ostaszewo. O historii dwóch miejscowości: Łukszty i Jeziernik zaprasza Karol Wyszyński, przewodnik elbląskiego PTTK.
Dawno temu w Elblągu... na Wyspie Spichrzów znaleziono szkielet
Dziś przed południem znów znaleziono ludzki szkielet. Stało się to podczas prac ziemnych przy pomieszczeniach kelnerskich pod tzw. "Spichlerzem Cesarza" na Wyspie Spichrzów (niem. Speicherinsel) na głębokości około jednego metra. Musiały one dość długo tam leżeć, ponieważ kości były już kruche. Zęby były kompletne i świadczą o tym, że szkielet należy do młodego człowieka. Obecny właściciel nabył spichlerz zupełnie niedawno (AZ, wtorek, 10.10.1893 r.).
Historia okolic Elbląga: Od Maciejowizny do Buczyńca (odc. 182)
W dzisiejszym odcinku naszego cyklu ponownie przenosimy się do gminy Paslęk. O ciekawostkach związanych w wsiami: Maciejowizna, Gibity i Buczyniec opowiada Karol Wyszyński, przewodnik elbląskiego PTTK.
To się czyta
To się komentuje
Bądź na bieżąco, subskrybuj newsletterFotoreportEl
