Dawno temu w Elblągu... świętowały związki zawodowe
W niedzielę w odświętnie udekorowanym centrum związkowym odbędą się uroczystości z okazji rocznicy dziesięciolecia tutejszych związków zawodowych. Świąteczną przemowę wygłosi dr Gottschalk z Królewca (niem. Königsberg). Zadbano również o rozrywkę. Imprezę uświetnią m.in. pokazy balonów oraz wielki pokaz bengalskiego oświetlenia, gdy nastanie już ciemność. Na zakończenie zaplanowano tańce - pisała elbląska prasa w 1901 roku. O czym jeszcze pisała? (AZ, sobota, 17.08.1901 r.).
Most ten jest załamany (Głos z przeszłości, odc. 158)
- Pierwszeństwo w przyjęciu mają dzieci robotników oraz chłopów mało i średniorolnych - pisała o zapisach do elbląskiej szkoły muzycznej prasa w 1950 roku.
Dawno temu w Elblągu... Urzędnicy poszli na urlop
Pierwszemu inspektorowi policji Schachtschneiderowi przedłużono urlop do dnia 27 sierpnia włącznie w celu podratowania zdrowia. Będzie go zastępował, jak do tej pory, drugi inspektor policji Jänisch. Pierwszy prokurator Gliemann będzie przybywał na urlopie w dniach 12 sierpnia – 15 września. Jego zastępstwo powierzono radcy prokuratorii generalnej Raschke - pisała elbląska prasa w listopadzie 1901 r.
Gdańskim śladem Ferdynanda Schichaua
Kiedy staniemy na tarasie widokowym Europejskiego Centrum Solidarności (ECS) w Gdańsku, zobaczymy cały obszar dawnej Stoczni Gdańskiej. Po prawej stronie ujrzymy tereny byłej Stoczni Cesarskiej,po lewej natomiast budynki byłej Schichau-Werft Danzig - gdańskiej filii elbląskiego koncernu. Granica pomiędzy zakładami wciąż jest czytelna. Śladów Ferdynanda Schichaua i jego stoczni w Gdańsku szukaliśmy wraz z Andrzejem Trzeciakiem z Instytutu Dziedzictwa Solidarności w Gdańsku. Zobacz zdjęcia.
"Wykonała swą normę w 200 proc." (Głos z przeszłości, odc. 157)
- 60-osobowa brygada młodzieżowa, pracujaca przy żniwach w Peronowie, w powiecie elbląskim, wykonała w dniach 17 i 18 bm. 120 proc. normy – pisała prasa w 1950 roku.
Elbląska filia KL Stutthof (Niewolnicza „wieża Babel” w wojennym Elbingu, odc. 2)
Inspiracją do przygotowania pierwszej części tej publikacji była, pochodząca z końca 1944 r, mapa terenów przemysłowych elbląskich zakładów Schichau AG. Pokazano na niej też tereny, na których funkcjonowały podległe temu przedsiębiorstwu obozy mieszkalne dla wykorzystywanych w nim robotników przymusowych. Część tych terenów zajmował podobóz Konzentrationslager (KL) Stutthof. Jemu poświęcam część drugą, przywołując fotografie i wspomnienia tych jego więźniów oraz innych robotników przymusowych, którzy również po wojnie – przynajmniej przez jakiś czas – związani byli z Elblągiem.
Dawno temu w Elblągu... świętowano złote gody
- Z okazji złotych godów przekazano robotnikowi Gotfrydowi i jego żonie Luizie Brandt, którzy 3 sierpnia 50 lat temu zawarli związek małżeński, w imieniu Cesarza prezent w kwocie 30 marek - pisała elbląska prasa w sierpniu 1901 r. O czym jeszcze możemy przeczytać?
"Robotniczy Elbląg żyje oczekiwaniem" (Głos z przeszłości, odc. 156)
- W świetlicy Zakładów Przemysłu Odzieżowego w godzinach popołudniowych rozlega się śpiew i gwar. To zespół świetlicowy pod kierunkiem tow. Roztankowskiej, odbywa próby – pisała o Elblągu prasa w 1950 r.
Niewolnicza „wieża Babel” w wojennym Elbingu (odcinek 1)
Jest rzeczą dość znaną, że w czasie II wojny światowej elbląskie zakłady i warsztaty przemysłowe oraz przedsiębiorstwa usługowe na masową skalę wykorzystywały wielonarodową armię niewolniczej siły roboczej. Jak łatwo się domyślić, liderem w tym rankingu były zakłady Schichau AG. W szczycie zatrudniały ok. 8 tys. takich robotników, a niektóre źródła mówią nawet o 10 tysiącach!. Skoszarowani byli w obozach znajdujących się nie tylko w bezpośrednim sąsiedztwie terenów fabrycznych, ale również na terenie miasta jak i terenach podmiejskich. Niedawno trafił do mnie, wcześniej niepublikowany, pochodzący najprawdopodobniej z roku 1944 roku plan-mapa zakładów Schichau AG, który przy innej okazji pokazuje jak bardzo rozległe były to tereny, gdzie w barakach mieszkało takie mnóstwo ludzi. Uznałem, że elblążanie powinni się z tym materiałem zapoznać. Przedstawiam go opatrując osobistymi refleksjami w dwóch kolejnych odcinkach
Dawno temu w Elblągu. Odbył się festyn w Angielskim Zdroju
- Resursa „Jedność” zorganizowała wczoraj po południu w Angielskim Zdroju (niem. Englisch Brunnen) festyn dla dzieci. Niestety imprezę mocno popsuły opady deszczu. Dzieci bawiły się w towarzystwie swoich rodziców i innych członków rodziny oraz brały udział w różnych zabawach takich jak taniec w kółku, bieg w workach i w innych - pisała elbląska prasa w sierpniu 1901 r. O czym jeszcze mogli przeczytać elblążanie?
"Urządzili wyścigi traktorowe" (Głos z przeszłości, odc. 155)
- Zwiększyć odpowiedzialność traktorzystów za powierzony ich opiece tabor - taki apel pojawił się w prasie w 1950 roku. Dlaczego na dziedzińcu elbląskich warsztatów pojawił się wrak traktora? O tym dzisiaj, zapraszamy na podróż w czasie.
Dawno temu w Elblągu…Szkółka niedzielna baptystów udała się do Bażantarni
- Szkółka niedzielna parafii baptystów zorganizowała wczoraj po południu pod kierownictwem nauczycieli przy licznym współudziale rodziców wycieczkę do plebanki. Uczestnicy wyprawy udali się tramwajem do Bażantarni (niem. Vogelsang) i wędrowali przez las do zamierzonego celu. Kaznodzieja Nehring i nauczyciel Herzog wygłosili przemowy na uroczystym placu. Dzieci bawiły się przy różnych zabawach do późnego wieczora. Powrót miał miejsce znów przez Bażantarnię - pisała elbląska prasa w lipcu 1901 r. O czym jeszcze mogli przeczytać elblążanie?
Jak zmienił się Elbląg znany z pocztówek z lat 90.? Porównanie zdjęć
Porównywanie zdjęć sprzed lat i współczesnych to wdzięczna forma ukazania tego, jak zmienia się miasto. Gdy kilka tygodni temu przeglądałem dawne elbląskie pocztówki – wydawane przeważnie w latach 90. - tknęło mnie, by pochodzić po ulicach i odtworzyć fotografie, które można na nich znaleźć, a przy tym choć w części odpowiedzieć na pytanie - jak zmienił się Elbląg znany z widokówek? Efekty tego małego projektu fotograficznego znajdziecie poniżej.
Rozpoczyna się dekoracja miasta (Głos z przeszłości, odc. 154)
- Jednym z największych osiągnięć uzyskanych w toku realizacji zobowiązań lipcowych, jest ukończenie przed terminem budowy w stanie surowym hali, zniszczonej w roku ubiegłym – pisała o Zakładach Mechanicznych prasa w 1950 r.
Dawno temu w Elblągu… złapano złodzieja
W piątek, 12 lipca w Krynicy Morskiej (niem. Kahlberg) w dużej sali hotelu Belweder (niem. Belvedere) odbędzie się koncert charytatywny. Wezmą w nim udział panie Maria Rasenberger i Emmy Krisch, panowie Walter Malletke i dyrektor muzyczny Rasenberger oraz cenieni członkowie elbląskiego chóru kościelnego i elbląskiej orkiestry. Statek z Elbląga wyruszy o godz. 5.30 rano, powrót zaplanowano na godz. 11.30 - pisała prasa w 1901 r.
Ulice Elbląga oświetlać będzie 500 latarni (Głos z przeszłości, odc. 153)
- W ramach nowych inwestycji przeprowadzone zostanie oświetlenie tych ulic miasta, które dotychczas pozbawione były punktów świetlnych – pisała o Elblągu prasa w 1950 r.
Dawno temu w Elblągu… udał się festyn dla dzieci
Parobkowie Gotfryd Neumann, August Schönfeldt i Gotfryd Arndt z Próchnika (niem. Dörbeck) rzucali kamieniami w różne osoby. Neumann został skazany na karę grzywny w kwocie 9 marek lub trzy dni aresztu. Pozostali mężczyźni każdy na karę 6 marek grzywny lub dwa dni aresztu. Podobnego przestępstwa dopuścił się czeladnik kowalski Wilhelm Dziggel, który dopuścił się uszkodzenia ciała. Wymierzono mu karę grzywny w kwocie 21 marek lub jeden tydzień więzienia - pisała prasa w 1901 r. O czym jeszcze?
"Spekulacje przy wynajmowaniu pokoi" (Głos z przeszłości, odc. 152)
- Sprawa sublokatorów w Elblągu wymagała jak najszybszego rozwiązania. Zdarzały się bowiem wypadki pobierania za pokój 2-3 tys. zł miesięcznie, gdy tymczasem główny lokator płacił za całe mieszkanie zaledwie kilkaset złotych – pisała prasa w 1950 r.
Dawno temu w Elblągu… na Słonecznej przysnęła kelnerka
Elbląski koło śpiewacze Volksliedertafel dało wczoraj od godz. 16 w Winnicy (niem. Weingrundhorst) koncert wokalno-instrumentalny. Mimo niezbyt sprzyjającej aury udział w koncercie wzięła spora rzesza osób. Oprawę muzyczną zapewniła orkiestra miejska pod kierownictwem pana Pelza. Chór i jego dyrygent, nauczyciel Gustaw Reinhardt, otrzymali niepodzielne brawa za doskonałe wykonanie swoich pieśni. Zarówno utwory z akompaniamentem orkiestry, jak i poszczególne piosenki zostały wykonane precyzyjnie i czysto. […] Po zakończeniu koncertu przez kilka godzin trwały tańce - o tym pisała elbląska prasa w 1901 roku. O czym jeszcze?
Brama Targowa - bezcenny świadek historii
W komentarzach do wspominkowych tekstów poświęconych Elblągowi pojawiły się uwagi, że powinno się skierować uwagę także na to, co i dziś jest atrakcyjne w naszym mieście. Spodobał mi się ten pomysł, zatem zmieniam nieco formułę, poświęcając tym razem miejsce obiektowi, który do teraz ma się świetnie, choć jest w Elblągu dosłownie od setek lat, czyli Bramie Targowej.
