Powstał już projekt powołania metropolii pomorskiej, inicjatywa zasadniczo skierowana jest do gmin i powiatów w województwie pomorskim. Jest jednak furtka dająca szansę na wejście do metropolii samorządom z innych województw. Czy Elbląg powinien skorzystać z okazji i wejść do pomorskiego związku metropolitalnego?
Rząd pracuje nad projektem uchwały powołującą metropolię pomorską w województwie pomorskim. „Celem projektu ustawy jest usprawnienie procesu wykonywania zadań publicznych o charakterze samorządowym, lokalnym, w ściśle określonych obszarach tematycznych. Interwencja zmierza więc przede wszystkim do wzmocnienia systemu zaspokajania potrzeb społecznych mieszkańców związku metropolitalnego. Nie wprowadza przy tym nowego szczebla w modelu samorządu terytorialnego, nie narusza układu terytorialnego – granic istniejących jednostek samorządu terytorialnego. Tworzy jedynie „strukturę zarządczo-koordynacyjną” - czytamy w uzasadnieniu projektu, który jest na etapie prac rządowych.
Czy ma się zajmować metropolia pomorska?
Metropolia pomorska zajmowałaby się zadaniami z zakresu polityki rozwoju, kształtowania ładu przestrzennego, adaptacji do zmian klimatu i ochrony środowiska, metropolitalnych przewozów pasażerskich poprzez ich planowanie, organizowanie i zarządzanie, rozwoju i integrowania publicznego transportu zbiorowego organizowanego przez jednostki samorządu terytorialnego oraz związki komunalne działające w całości lub w części na obszarze związku metropolitalnego, planowania, rozwoju, integracji i zarządzania zrównoważoną mobilnością miejską, opiniowania inwestycji celu publicznego w zakresie budowy, przebudowy, remontu, montażu lub rozbiórki obiektów i urządzeń infrastruktury transportowej, w szczególności dróg kolejowych, oraz uzgadniania lokalizacji dróg krajowych, wojewódzkich i powiatowych na obszarze związku oraz. promocji związku metropolitalnego i jego obszaru.
Projekt przewiduje też zadania fakultatywne z zakresu: promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej, prowadzenia centrów usług społecznych, polityki innowacyjnej, w tym poprzez inkubowanie oraz wspieranie branż innowacyjnych, ustalonych w strategii rozwoju związku metropolitalnego, wspierania szkolnictwa wyższego i nauki, w tym poprzez współtworzenie metropolitalnych uczelni, wydziałów, zamawianie kierunków studiów na potrzeby rynku pracy, dofinansowywania badań podstawowych i badań rozwojowych (wdrożeniowych);, wspierania i rozwoju edukacji, w tym szkół podstawowych i ponadpodstawowych oraz ośrodków kształcenia, w tym branżowych centrów umiejętności, rozwoju kultury i ochrony dziedzictwa kulturowego obszaru związku metropolitalnego, realizacji inwestycji celu publicznego w zakresie gospodarki komunalnej, prowadzenia centrów usług wspólnych, organizowania formy doradztwa oraz podnoszenia kompetencji pracowników samorządowych zatrudnionych w gminach i powiatach wchodzących w skład związku oraz w związku metropolitalnym.
W skład pomorskiego związku metropolitalnego „z automatu” weszłyby Gdańsk, Gdynia i Sopot oraz „gminy będące częścią miejskiego obszaru funkcjonalnego ośrodka wojewódzkiego w granicach określonych ustaleniami „Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Pomorskiego” - wynika z projektu ustawy. Do metropolii będą mogły dołączyć gminy i powiaty województwa pomorskiego, które mają powiązania funkcjonalne i instytucjonalne z Trójmiastem oraz położone na spójnym obszarze przestrzennym.
Gdzie jest miejsce dla Elbląga?
Ustawa przewiduje możliwość rozszerzenia metropolii poza województwo pomorskie. „Udział jednostek samorządu terytorialnego spoza granic administracyjnych województwa pomorskiego nie wpływa na właściwość wojewody pomorskiego, w szczególności w zakresie tworzenia związku metropolitalnego, zmiany obszaru i granic związku oraz sprawowania nadzoru nad działalnością związku.” - czytamy w projekcie uchwały. Tajemnicą poliszynela jest fakt, że to rozwiązanie jest przygotowywane specjalnie pod Elbląg.
Warto jednak zwrócić uwagę, że samorządu Elbląga nie ma na liście instytucji, które projekt opiniowały. Po części wynika to z polityki Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, które odpowiada za prace nad projektem, z drugiej strony władze Elbląga nie przedstawiły swojego oficjalnego stanowiska na etapie konsultacji społecznych.
Prace nad powołaniem metropolii pomorskiej toczą się od kilkunastu lat. Przypomnijmy, że w 2020 r. Senat uchwalił projekt ustawy powołującej związek metropolitalny w województwie pomorskim. Wówczas inicjatywa utknęła w „sejmowej zamrażarce” do końca kadencji. A w kolejnej trzeba było pracować od początku. Władze Elbląga od kilkunastu lat deklarują zainteresowanie tą inicjatywą.
Naszych Czytelników zapraszamy do kulturalnej i merytorycznej dyskusji w komentarzach na temat, czy Elbląg powinien być członkiem metropolii pomorskiej, czy też powinien się od niej trzymać z daleka.