Dawno temu w Elblągu... Hotel Germania zatrudnił dwóch olbrzymów
Hotel Germania powiększył swój personel o rosłych kelnerów. Od dziś w hotelu obsługiwać gości będą dwaj wielcy kelnerzy. Niemiecki olbrzym Herold będzie rywalizował w zadowalaniu gości z olbrzymem z Tyrolu Leonem. Obaj kelnerzy są imponującego wzrostu, bo liczą sobie 2 metry i 16 cm. Właściciel Germanii liczy na ogromne zyski, jeśli każdy z gości przybędzie do hotelu z olbrzymim pragnieniem i ogromnym głodem – o tym pisała elbląska prasa w listopadzie 1900 roku.
"Samowolnie opuścił pracę" (Głos z przeszłości, odc. 115)
- W Zakładzie Doskonalenia Rzemiosła odbyło się uroczyste rozdanie świadectw uczestników kursów przygotowawczych do egzaminu mistrzowskiego i czeladniczego w zawodzie szkutniczym, stolarskim i rymarskim – pisała o Elblągu prasa w 1950 r.
Sklep Kacper - królestwo zabawek z lat 90.
Tak się złożyło, że w moich wspominkowych tekstach o Elblągu – obejmujących zazwyczaj lata 90. - najczęściej przewijają się tematy związane z zakupami. Chciałbym przypomnieć o sklepie, który był istotną częścią mojego dzieciństwa i z którym pośrednio wiąże się wiele przyjemnych wspomnień.
Turbinowe „Citius - Altius - Fortius” Zamechu
Zamech w ciągu 42 lat istnienia (1948 – 1990) wyprodukował sumarycznie 785 turbin różnego typu i przeznaczenia. Ich całkowita moc to bez mała 30 GW. Niniejszy artykuł jest syntetycznym podsumowaniem tych dokonań. W sposób ustrukturyzowany odwołuję się w nim do wszystkich dotychczas opublikowanych przeze mnie opracowań (dostępnych we wskazanych linkach), ale również udostępniam nieznane wcześniej szerzej dane i informacje, które mam nadzieję będą istotnym głosem w dyskusji o zasadności „prywatyzacji” Zamechu w roku 1990, drogą sprzedaży części tego przedsiębiorstwa koncernowi ABB.
Dawno temu w Elblągu... planowano odbudowę wieży kościoła św. Mikołaja
Gminna Rada Kościelna przy parafii św. Mikołaja podjęła decyzję o odbudowaniu wieży kościelnej*. Ta 26 kwietnia 1777 została trafiona przez piorun i wraz z obiema wieżami bocznymi częściowo zniszczona tak, że pozostałe fragmenty wieży trzeba było rozebrać.
"Wielkie zainteresowanie wzbudzają regaty jachtów" (Głos z przeszłości, odc. 114)
- Zorganizowane zostaną wycieczki do Krynicy Morskiej, gdzie odbędzie się uroczyste zakończenie obchodu Dni Morza – pisała prasa o Dniach Morza w Elblągu w 1950 r.
Co można wyczytać z fasady elbląskiego sądu
Gmach elbląskiego Sądu Okręgowego przy pl. Konstytucji wyróżnia się i imponuje swoją majestatyczną formą, proporcjami i bogatym detalem dekoracyjnym. Przyzwyczajeni jednak do tego, że jest tu „od zawsze” nie mamy zwykle czasu, by ten detal szczegółowo analizować. Kiedy powstał pomysł przygotowania tego opracowania, a było to zupełnie niedawno, nic nie przeszkadzało w podziwianiu i „studiowaniu” dekoracji fasady tego dostojnego gmachu. Dziś znaczna jej część ponownie jest zasłonięta z powodu niedawno rozpoczętych prac renowacyjnych. Ten mały psikus losu nie zniechęcił jednak autorów niniejszego tekstu – Daniela Lewandowskiego i Karola Wyszyńskiego - do jego publikacji. Mają cichą nadzieję, że być może rozbudzi on zainteresowanie Czytelników, którzy z niecierpliwością oczekiwać będą demontażu rusztowań i zasłon.
Dawno temu w Elblągu... skradziono gołębie z ul. Dąbka
W nocy z niedzieli na poniedziałek mistrzowi murarskiemu Fryderykowi K. z ulicy Płk Dąbka (niem. Angerstraße) ukradziono z gołębnika cztery gołębie o wartości 18 marek. Podejrzaną jest osoba, która już wcześniej dokonała tam włamania i kradzieży - o tym pisała elbląska prasa w październiku 1900 roku. Przeczytaj, o czym jeszcze pisano.
"Masowe poszukiwania stonki ziemniaczanej" (Głos z przeszłości, odc. 113)
- Na szczególne wyróżnienie w tej akcji zasługują mieszkańcy gmin Milejewo, Gronowo oraz Żurawiec - pisała prasa o poszukiwaniu stonki ziemniaczanej w powiecie elbląskim w 1950 r.
Dąbrowa ze szkolnej kroniki (Opowieści o Dąbrowie, odc. 3, lata 1945-54)
Kronika Publicznej Szkoły Powszechnej w podelbląskiej Dąbrowie to zapis bez mała 30 lat działania tej placówki oświatowej. Prowadzona przez kolejnych nauczycieli kierujących jest nie tylko suchą, chronologiczną relacją z życia szkoły, ale dostarcza też mnóstwo informacji o wsi, o panujących w niej zjawiskach socjologicznych, o zmaganiach nauczycieli ze swoimi przełożonymi z kuratorium i gminnym otoczeniem. Niektóre relacje pisane są językiem urzędowym, inne to przekazy, z których emanują emocje – radość, duma, ale i też zniechęcenie i smutek. W dzisiejszej publikacji przytoczę najbardziej interesujące relacje poszczególnych nauczycieli kierujących szkołą i przybliżę ich sylwetki.
Dawno temu w Elblągu... atelier pana Suranda świętowało 25-lecie
10 października 25. rocznicę prowadzenia swojego fotograficznego atelier będzie świętował fotograf Surand. W październiku 1875 roku pan Surand przejął do pana G. Glinskiego istniejące już od wielu lat fotograficzne atelier przy ulicy Stary Rynek 63 (niem. Alter Markt). W roku 1885 pan Surand stworzył w lokalu przy ulicy Stary Rynek 1 atelier podobnych rozmiarów, a w roku 1897 nabył działkę przy ulicy Stary Rynek 3. Elblążanin w latach swojej działalności wykonał wiele większych fotograficznych prac - pisała elbląska prasa ponad 120 lat temu. O czym jeszcze pisała?
"Baseny kąpielowe cieszyły się wyjątkowym powodzeniem" (Głos z przeszłości, odc. 112)
- Szczególnym powodzeniem cieszą się baseny u młodzieży szkolnej. Dla uniknięcia nieszczęśliwych wypadków ustalono, że w godzinach szkolnych (do 14) młodzież może korzystać z kąpieli grupowych tylko pod opieką nauczyciela – pisała prasa o elbląskich basenach kąpielowych w 1950 r.
Zamechowscy „Judymowie” (Zamechowska służba zdrowia, odc. 2)
W odcinku nr 1 przedstawiłem historię i organizację zamechowskiej służby zdrowia. Jego personel medyczny z zaangażowaniem, a w wielu wypadkach z poświęceniem pracował na rzecz swoich pacjentów. Zamechowscy lekarze w szczycie swoich możliwości mieli ich ponad 30 tysięcy! Można by rzec, że w zamechowskich placówkach zdrowia leczyła się kiedyś ”połowa Elbląga”. Ten skromny artykuł niech będzie tego udokumentowaniem oraz podziękowaniem za wieloletni trud tych, którzy tam pracowali.
Dawno temu w Elblągu... doszło do zderzenia tramwaju z karawanem
Wczoraj po południu doszło do zderzenia tramwaju z karawanem. Podczas zderzenia złamał się dyszel wozu, wskutek czego konie zostały zepchnięte na pobocze. Winę w wypadku ponosi woźnica karawanu (AZ, piątek, 19.10.1900 r.).
"Będą mogły pracować w polu" (Głos z przeszłości, odc. 111)
- W sali konferencyjnej Komitetu Miejskiego PZPR odbyła się narada komisji szkoleniowej kursu partyjnego II stopnia. Na naradzie omówiono m. in. sprawę bliskich już egzaminów – pisała prasa w 1950 r.
Zamechowska służba zdrowia (Odcinek 1: Środowisko pracy i organizacja)
Zamech należał do nielicznej grupy przedsiębiorstw posiadających własną służbę zdrowia. Miała ona swoje początki w skromnym ambulatorium powołanym do życia jesienią 1945 r., zaraz po powstaniu Stoczni nr 16. Przez kolejne ponad 50 lat, zmieniając nazwy, rozwijała się z powodzeniem zatrudniając w szczycie blisko 120 osób personelu medycznego. Tym dwuodcinkowym opracowaniem chciałbym przypomnieć czym była zamechowska służba zdrowia dla naszego miasta. Wśród pracowników tej instytucji było wielu łączących powołanie z pracą, której bez reszty się poświęcali. Myślę, że zasługują na naszą pamięć
Dawno temu w Elblągu... oczekiwano cesarskiej pary
Wczoraj po południu i wieczorem w Tolkmicku (niem. Tolkemit) i w Kadynach (niem. Cadinen) panowało niemałe ożywienie i napięcie. Nikt nie wiedział dokładnie, kiedy i gdzie przybędzie Jego Królewska Mość Cesarz, więc ludzie czekali godzinami na darmo. W tolkmickim porcie na przyjęcie Cesarza czekał barkas* z oddelegowaną załogą oraz parowiec rządowy „von Holdwede” - o tym pisała elbląska prasa we wrześniu 1900 roku. Przeczytaj, o czym jeszcze pisano.
Empik przy 1 Maja, czyli dwupiętrowy raj
Czytając w grupach internetowych komentarze osób stęsknionych za dawnym Elblągiem, często można natknąć się na słowa dotyczące ulicy 1 Maja. Mieszkańcy piszą o tym, że kiedyś było to ścisłe centrum, fragment miasta tętniący życiem, pełen ludzi i prężnie działających sklepów. Dziś rzeczywiście sytuacja rysuje się inaczej – większość lokali stoi pustych, brakuje chętnych na wynajem, a ludzie kręcą się co najwyżej przy fontannach, niedawno otwartych ponownie.
"Sąd ukarał niesumienną robotnicę" (Głos z przeszłości, odc. 110)
- W związku ze zbliżającymi się Dniami Morza odbyła się narada przedstawicieli kół Ligi Morskiej. Na naradzie utworzono plan prac przygotowawczych oraz postanowiono powołać komitet obchodu – pisała prasa w 1950 r.
Dawno temu w Elblągu... tramwaj potrącił chłopca
Dziś w południe około godz. 12.30 na ulicy Królewieckiej (niem. Königsbergerstraße), w pobliżu restauracji Wehsera około ośmioletni syn wdowy po mistrzu ślusarskim Blutmannie został potrącony przez tramwaj. Chłopiec doznał poważnych obrażeń. Jak nam przekazano, chłopiec kręcił się po ulicy bez nadzoru - o tym pisała elbląska prasa we wrześniu 1900 roku. Przeczytaj, o czym jeszcze pisano.
