Narzędzia pracy zamechowskich konstruktorów (odc.1, Liczydła i kalkulatory)
Pracownicy zamechowskiego (Centralnego) Zakładowego Biura Konstrukcyjnego dzielili się z reguły na tych wykonywujących obliczenia techniczne oraz tych tworzących konstrukcję. Niektórzy łączyli w różnych proporcjach te dwie umiejętności. Nierozstrzygnięty do dziś pozostał spór na temat wyższości obliczeń nad konstrukcją, tudzież na odwrót. Wiadomo jednak na pewno, że Zamech potrzebował obu kompetencji. W kilku kolejnych odcinkach opowiem, jak ewoluowały narzędzia pracy konstruktorów w okresie funkcjonowania Zamechu. Dzięki nim w Elblągu zaprojektowano i wyprodukowano tysiące udanych turbin, przekładni zębatych, urządzeń wyposażenia okrętowego i maszyn do obróbki plastycznej metali. W tym odcinku przedstawię urządzenia, które zamechowcy ochrzcili wszystko mówiącymi określeniami „grzechotnik”, „sieczkarnia”, „kręciołek”. Zapraszam do lektury.
Dawno temu w Elblągu... rzeka znów zamarzła
Rzeka Elbląg zamarzła na tyle, że można po niej spokojnie uczęszczać. Stąd też otwarcie sezonu żeglugowego, które miało wkrótce nastąpić, zostanie wskutek utrzymującego się mrozu przesunięte o kilka tygodni, co dla wielu z nas jest nieprzyjemnym zaskoczeniem - o tym pisała elbląska prasa w marcu 1900 roku. Przeczytaj, o czym jeszcze pisano.
"Obserwując sukcesy kobiet radzieckich..." (Głos z przeszłości, odc. 81)
- ... koło Ligi Kobiet w elektrowni zwróciło się do rady zakładowej i dyrekcji z prośbą o zatrudnienie kobiet przy warsztatach – pisała prasa o elbląskiej elektrowni w 1950 r.
Dawno temu w Elblągu… uczniowie ukończyli szkołę
Dyrekcja Królewskiego Gimnazjum informuje, że w jutrzejszy wtorek o godz. 16 odbędzie się zakończenie nauki dla abiturientów i tym samym zostaną oni zwolnieni z obowiązku szkolnego. Na to wydarzenie są zaproszeni: urzędy, rodzice uczniów oraz przyjaciele szkoły - o tym pisała elbląska prasa w marcu 1900 roku. Przeczytaj, o czym jeszcze pisano.
Miał z tą tolerancją cholerne kłopoty (Głos z przeszłości, odc. 80)
- Sekretarze organizacji oddziałowych i kierownicy grup partyjnych na swoich warsztatach bacznie śledzą przebieg realizacji powziętych zobowiązań, pomagają, dają przykład innym własną ofiarną pracą – pisała prasa o zobowiązaniach 1-majowych w Zamechu w 1950 r.
Zamechowska gazeta zakładowa „Na Warcie Pokoju”
Opisywany już wcześniej na łamach portELu „Głos Zamechu” nie był pierwszą zamechowską gazetą zakładową. Poprzedzał go tygodnik o tytule „Na Warcie Pokoju”, który ukazywał się regularnie w każdy poniedziałek od 20 stycznia 1951 do 1 maja 1957 r. Dziś przedstawię charakter tej gazety, a także opowiem, jak doszło do jej powstania, kto ją organizował i tworzył przez ponad 6 lat. Pomimo mankamentu tego wydawnictwa związanego z jego politycznym przesłaniem i anturażem należy docenić pasję dziennikarską jego twórców, ich konsekwentne dążenie do stworzenia własnego organu prasowego oraz kolektywny wysiłek dla podtrzymania nieprzerwanej jego edycji, jak również troskę o zakład, dążenie do jego rozwoju i wiarę w lepszą przyszłość, pomimo mizerii ówczesnych dni. Oceniając to wydawnictwo pamiętajmy o czasach w jakich funkcjonowało oraz o tym, że było w 100 procentach elbląskie.
Dawno temu w Elblągu… odbył się pokaz w wykonaniu orientalnego teatru
Wczoraj w sali Domu Rzemiosła mogliśmy podziwiać na scenie orientalny teatr, który zaprezentował przed publicznością różnorodny program. Po wysłuchaniu kilku utworów w wykonaniu szkoły muzyki wojskowej pod kierownictwem kapelmistrza Lammicha Sulima Bey zaprezentował „czarną sztukę starych Egipcjan”. Numery Sulimy spotkały się z ciepłym przyjęciem publiczności i zostały nagrodzone oklaskami - tym pisała elbląska prasa w lutym 1900 r.
Nad rzekę Elbląg (Elbląskie Archiwum Foto)
Niedawno pisaliśmy o tym, jak w tym roku zmienił się teren przy dawnej Tortudze. Dziś, ponownie za sprawą Sławomira Czerniaka, przeniesiemy się w czasie kilka dekad wstecz i zobaczymy, jak te okolice wyglądały... no właśnie, kiedy dokładnie?
"Lekarze zbyt pochopnie udzielają zwolnień od pracy" (Głos z przeszłości, odc. 79)
- Przyczyną przedświątecznej absencji najlepszych szwaczek w zakładzie było przyjmowanie przez nie prywatnych zamówień do wykonania w domu – pisała prasa o Zakładach Przemysłu Odzieżowego w Elblągu w 1950 roku.
Dawno temu w Elblągu... świętowali pracownicy dwóch firm
Personel firmy Zilgitt i Lemke zorganizował w lokalu Tivoli imprezę pracowniczą. Została ona otwarta koncertem. Dwie piosenki, z których pierwsza opowiadała o personelu firmy, a druga także była poświęcona firmie, spotkały się ze szczególnie żywym odbiorem publiczności. Pozostałe godziny upłynęły na tańcach i przedstawieniach pełnych humoru. Impreza trwała do samego rana – pisała elbląska prasa 14 lutego 1900 r.
"We wszystkich zakładach pracy odbędą się akademie" (Głos z przeszłości, odc. 78)
- Remont kotła miał być wykonany do dnia 22 bm., dzięki jednak wysiłkowi całej brygady remontowej zadanie, objęte zobowiązaniem pierwszomajowym, zostało zrealizowane na 7 dni przed terminem – pisała prasa w 1950 r. o sukcesie grupy remontowej elbląskiej elektrowni.
Zamechowski chór „Echo”
Pracownicy Zamechu z zamiłowaniem do śpiewu chóralnego przez długie lata starali się o powołanie do życia zespołu, który dawałby im możliwość realizacji ich pasji artystycznych. Oczekiwania te zostały spełnione w grudniu 1974 r., kiedy to pod patronatem Rady Zakładowej Zamechu oraz przy wsparciu dyrektora naczelnego powołany został do życia Związkowy Chór Męski. W wyniku konkursu chór ten przybrał nazwę „Echo”. Przetrwał blisko ćwierćwiecze. Dziś przypomnę ludzi, którzy go przez lata tworzyli oraz ich osiągnięcia. Bezcennym ich świadectwem jest kronika chóru „Echo” z lat 1974 - 80, którą ocaliła i udostępniła mi Teresa Wojcinowicz. Po jej zdigitalizowaniu dziś udostępniam ją elblążanom, licząc na to, że w niejednej rodzinie przywoła wspomnienia i zachęci do pogłębienia wiedzy na ten temat.
Dawno temu w Elblągu… powstrzymano włamywaczy
W nocy z soboty na niedzielę trzej młodzi ludzie, ktόrzy prόbowali włamać się do domu przy ulicy Słonecznej, zostali zaskoczeni podczas swojego niecnego występku. Do mieszkania weszła dziewczyna, płosząc włamywaczy, którzy to zostawili w zamku wytrych - o tym pisała elbląska prasa w lutym 1900 roku. Przeczytaj, o czym jeszcze pisano.
Elbing zdobyty
10 lutego dowódca 2. Armii Uderzeniowej ogłosił zdobycie niemieckiego miasta Elbing. W mieście trwały jeszcze walki z pojedynczymi oddziałami niemieckimi, ale gros sił mających bronić miasta wycofał się w nocy. Niemiecki Elbing przestał istnieć, a na kilka miesięcy władzę w mieście przejęła radziecka komendantura Armii Czerwonej.
"Zwiększyć swe wysiłki w pracy nad realizacją planu 6-letniego" (Głos z przeszłości, odc. 77)
- Referat ideologiczny wygłosił przedstawiciel zarządu okręgowego związku ob. Bancarzewski, którego przemówienie było wielokrotnie przerywane manifestacjami na cześć Związku Radzieckiego, przodującej siły obozu pokoju – pisała prasa o wiecu Związku Bojowników o Wolność i Demokrację, który odbył się w Elblągu w 1950 r.
Dawno temu w Elblągu... złapano złodziejkę
We wtorek po południu aresztowano tutejszą służącą Elisabeth Machtanz. Machtanz przebywała na służbie w gospodzie przy ulicy Gr. Hommelstraße i okradała tam nie tylko kelnerki lecz także kradła innym mieszkańcom ubrania i inne rzeczy. Podczas przeszukania jej rzeczy znaleziono różne przedmioty, które skradła na poprzednich posadach - o tym pisała elbląska prasa w styczniu 1900 roku. Przeczytaj, o czym jeszcze pisano.
W okolicach Wigilijnej (Elbląskie Archiwum Foto)
Dziś przenosimy się w czasie i na elbląską starówkę, a to za sprawą Pana Sławomira Czerniaka, który podzielił się z nami archiwalnymi fotkami. Najpierw skoczymy do lat '70, potem - '90.
W geograficznym centrum Elbląga (Elbląskie Archiwum Foto)
Skąd tytuł? Tak niektórzy nazywają plac Jagiellończyka. Dzięki naszemu Czytelnikowi, Panu Sławomirowi, jeszcze raz przenosimy się w naszym cyklu do roku 1975 właśnie w to miejsce. Zapraszamy na podróż w czasie.
Jak Rosjanie Łęcze „wyzwalali”
Publikujemy fragment książki Georga Wichmanna „Heimatbuch der Dorfgemeinde Lenzen Landkreis Elbing” (wydanej przez "Druck und Verlag Elbinger Nachrichten Günther Preuschhof" Uelzen-Oldenstadt) w tłumaczeniu dr. Tomasza Słomki, w której autor opisuje wkroczenie wojsk radzieckich do podelbląskiej wsi Łęcze w ostatnich dniach stycznia 1945 roku.
„Dążyć do wzmocnienia sił obozu pokoju” (Głos z przeszłości, odc. 76)
- Okno w lesie jest pierwszą sztuką, której premierę Państwowy Teatr im. Jaracza dał w Elblągu, a nie w Olsztynie – pisała prasa w 1950 r.
To się czyta
FotoreportEl
